Bosexploitatie

Het voorbereiden van de oogstmaatregel gebeurt door de bosbeheerder:

  • Bereikbaarheid van de percelen, ontsluiting door boswegen
  • Beoordelen van de terreingesteldheid
  • Opzoeken, markeren of aanleggen van vaste ruimingspistes
  • Markeren van bomen die moeten gekapt worden, cubering bij verkoop op stam
  • Bepalen van randvoorwaarden voor exploitatie (op stam: verkoopvoorwaarden)

Het uitvoeren van de exploitatie gebeurt door gespecialiseerde werkkrachten. De verschillende deelprocessen van de exploitatie worden met vaktermen benoemd:

  • Vellen
  • Opwerken (onttakken / korten)
  • Ruimen (uitslepen / uitrijden)
  • Voorconcentreren

Exploitatie kan op verschillende manieren gebeuren. De keuze van de exploitatiemethode is erop gericht om schade aan de overblijvende bomen en de bodem zoveel mogelijk te vermijden. Loofbomen worden bijna hoofdzakelijk manueel met de motorzaag geveld, terwijl dit bij naaldhout steeds meer machinaal gebeurt. Het ruimen van de bomen kan gebeuren volgens de korthoutmethode of de langhoutmethode, met machines of met paarden. Wat exploitatiemachines betreft, is er voor elk wat wils, gaande van een klassieke landbouwtractor (al dan niet voorzien van specifieke bosbouwhulpstukken, zoals een boslier) over specifieke bostractoren zoals de skidder en de forwarder, tot erg gespecialiseerde houtoogstmachines zoals de harvester.

Mallejan

Een mallejan is een vervoermiddel dat vroeger in de bosbouw werd gebruikt om boomstammen en andere lange voorwerpen te vervoeren. Zo werden ze bijvoorbeeld bij de gemeentetram te Amsterdam gebruikt voor transport van railstaven.

Een mallejan bestaat uit een as met vaak bovenmaats grote wielen.

De as is in het midden sterk gebogen. Het voertuig heeft een lange dissel die star, onder een hoek, aan de gebogen as vast zit. Wanneer de dissel recht vooruit steekt (horizontaal) wijst de bocht in de as omhoog. Wanneer het vrije uiteinde van de dissel omhoog steekt is de top van de bocht in de as laag bij de grond.

Dunningspaden

Zware machines in het bos zorgen voor bodemverdichting. Bomen, en vooral zaailingen van bomen hebben er last van. Het kan soms decennia duren voordat die schade weer hersteld is. Je kunt de schade beperken door te werken met dunningspaden.

Boslier

Een boslier is een werktuig dat in de hefinrichting van een tractor kan gehangen worden en waarmee met behulp van een kabel boomstammen uit het bos kunnen gesleept worden zonder dat de tractor er vlakbij moet komen.